निवडणूक खर्च व्यवस्थापन प्रणाली

निवडणूक खर्च तपशील | Election Expense Details

१. प्रचार साहित्य आणि प्रसिद्धी

जाहिराती: वृत्तपत्रे, मासिके, टीव्ही, केबल नेटवर्क, रेडिओ, एफएम चॅनेल्स यावरील जाहिरात खर्च.

प्रचार सामग्री: पोस्टर्स, बॅनर, कट-आऊट, होर्डिंग्ज, फलक, हँडबिल इत्यादी छपाई खर्च.

डिजिटल प्रचार: सोशल मीडिया (Facebook, Instagram, X, WhatsApp), वेबसाइट्स, बल्क SMS, ईमेल आणि इतर ऑनलाइन जाहिरात खर्च.

चिन्ह आणि बॅजेस: पक्षाचे किंवा उमेदवाराचे चिन्ह असलेले बॅजेस, टोपी, स्कार्फ इत्यादी.

२. सार्वजनिक सभा, मिरवणुका आणि रॅली

सभा स्थळ: मैदान किंवा हॉल भाड्याने घेणे, सजावट आणि स्टेज उभारणीचा खर्च.

ध्वनी व्यवस्था: लाऊडस्पीकर, माइक, ऑडिओ सिस्टमचा खर्च.

सुरक्षितता व्यवस्था: बॅरिकेड्स, रोप्स इत्यादींवर केलेला खर्च.

भोजन व्यवस्था: सभा, बैठका किंवा रॅलीमध्ये कार्यकर्ते आणि समर्थकांसाठी चहा, नाश्ता, भोजन यावर केलेला खर्च.

३. वाहतूक आणि प्रवास

वाहन खर्च: प्रचारासाठी वापरलेली वाहने (कार, जीप, बस) भाड्याने घेणे किंवा वापरण्याचे शुल्क (इंधन खर्चासह).

इंधन खर्च: उमेदवाराच्या स्वतःच्या वाहनाचा इंधन खर्च.

प्रवास खर्च: उमेदवाराचा प्रवास खर्च (रेल्वे, विमान प्रवास).

तारांकित प्रचारक: राष्ट्रीय पक्षाचे 'स्टार प्रचारक' आले असतील, तर त्यांच्या प्रवासाचा काही भाग उमेदवाराच्या खर्चात मोडतो.

४. कार्यालयीन खर्च

मुख्य कार्यालय: प्रचार कार्यालय भाड्याने घेणे किंवा वापरण्याचे शुल्क.

कर्मचारी/एजंट: निवडणूक एजंट, मतदान एजंट (Polling Agent) आणि इतर कर्मचाऱ्यांचे मानधन/पगार.

इतर कार्यालयीन खर्च: दूरध्वनी, मोबाईल बिल, इंटरनेट, स्टेशनरी, फर्निचर भाडे.

५. मतदान दिवसाचा खर्च

बूथ खर्च: मतदान केंद्राजवळ उमेदवारांनी उभारलेल्या बूथवरील खर्च (टेबल, खुर्च्या, पाणी, नाश्ता).

स्लिप्स वाटप: मतदार स्लिप्सच्या छपाई आणि वितरणाचा खर्च.

महत्त्वाची माहिती

एकत्रित खर्च नोंद: उमेदवाराला, त्यांच्या निवडणूक एजंटला आणि राजकीय पक्षाने उमेदवाराच्या बाजूने केलेल्या खर्चाच्या नोंदी एकत्रितपणे सादर कराव्या लागतात.

₹१०,००० पेक्षा जास्त खर्च: कोणताही खर्च ₹१०,००० पेक्षा जास्त असल्यास, तो चेक किंवा बँक ट्रान्सफरने करणे अनिवार्य आहे.

अपात्रता आणि परिणाम | Disqualification

अपात्रता: जर उमेदवाराने विहित वेळेत आणि विहित पद्धतीने खर्चाचा हिशोब सादर केला नाही आणि त्या अपयशासाठी कोणतेही योग्य कारण किंवा सबळ समर्थन दिले नाही, तर निवडणूक आयोग त्याला आदेशाद्वारे अपात्र घोषित करते.

अपात्रतेचा कालावधी: ही अपात्रता, आयोगाने आदेश दिल्यापासून तीन वर्षांसाठी लागू होते.

परिणाम: अपात्र घोषित झालेला उमेदवार पुढील तीन वर्षांसाठी कोणतीही निवडणूक लढविण्यासाठी (लोकसभा, विधानसभा, स्थानिक स्वराज्य संस्था) किंवा संसदेचा/विधानमंडळाचा सदस्य राहण्यासाठी अपात्र ठरतो.

⚠️ थोडक्यात: उमेदवाराने दैनंदिन खर्चाचे हिशोब अचूकपणे न ठेवल्यास आणि वेळेत सादर न केल्यास, त्याचे निवडणुकीचे निकाल, अगदी तो विजयी झाला तरी, धोक्यात येऊ शकतात आणि त्याला पुढील ३ वर्षांसाठी निवडणूक लढवण्यास बंदी घातली जाऊ शकते.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न | Frequently Asked Questions

हे सॉफ्टवेअर कशासाठी उपयुक्त आहे?

उमेदवारांना निवडणुकीदरम्यान होणाऱ्या खर्चाचे दैनंदिन, योग्य आणि कायद्यानुसार व्यवस्थापन करण्यासाठी, तसेच निवडणूक आयोगाकडे (Election Commission of India - ECI) सादर करायचे असलेले खर्चाचे अहवाल (Statements of Election Expenditure) सुलभपणे तयार करण्यासाठी हे सॉफ्टवेअर उपयुक्त आहे.

हे सॉफ्टवेअर कोण वापरू शकते?

निवडणुकीत उभे असलेले उमेदवार, त्यांचे निवडणूक एजंट आणि खर्चाचे दैनंदिन हिशेब ठेवणारे कर्मचारी (Accountants) हे सॉफ्टवेअर वापरू शकतात.

खर्चाची नोंद किती दिवसांत करणे आवश्यक आहे?

खर्चाची नोंद दैनंदिन आधारावर (Day-to-day basis) त्याच दिवशी किंवा दुसऱ्या दिवसाच्या सकाळपर्यंत करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून कोणतीही एंट्री राहू नये.

कोणते खर्च नोंदवणे आवश्यक आहेत?

निवडणुकीशी संबंधित उमेदवाराने किंवा त्याच्या निवडणूक एजंटने केलेला किंवा त्यांच्या परवानगीने इतर कोणत्याही व्यक्ती/संस्थेने केलेला प्रत्येक खर्च नोंदवणे आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ:

प्रचार साहित्य: पोस्टर्स, बॅनर, हँडबिल
जाहिराती: वृत्तपत्र, टीव्ही, सोशल मीडिया
सार्वजनिक सभा: मैदान भाडे, ध्वनी व्यवस्था
वाहतूक: वाहन भाडे, इंधन खर्च
कार्यालयीन खर्च: भाडे, कर्मचारी पगार

निवडणूक आयोगाकडे खर्च कधी सादर करायचा?

उमेदवारांना निवडणुकीचा निकाल जाहीर झाल्याच्या तारखेपासून ३० दिवसांच्या आत खर्चाचे अंतिम स्टेटमेंट (Final Statement of Election Expenditure) जिल्हा निवडणूक अधिकारी (DEO) किंवा निवडणूक निर्णय अधिकारी (RO) यांच्याकडे सादर करणे बंधनकारक आहे.

खर्च सादर न केल्यास काय होते?

अत्यंत गंभीर परिणाम:

अपात्रता: निवडणूक आयोग उमेदवाराला अपात्र घोषित करते
कालावधी: तीन वर्षांसाठी अपात्रता
परिणाम: पुढील तीन वर्षांसाठी कोणतीही निवडणूक लढविण्यासाठी अपात्र

महत्त्वाचे: अगदी विजयी उमेदवाराचा निकाल देखील रद्द होऊ शकतो!

कागदपत्रे (Vouchers/Bills) कशी ठेवायची?

प्रत्येक खर्चाच्या नोंदीसाठी मूळ बिल/व्हाउचर (Original Bill/Voucher) यांची झेरॉक्स कॉपी दैनंदिन खर्च स्टेटमेंट सोबत जोडून निवडणूक कार्यालयास सादर करावे आणि ही सर्व मूळ कागदपत्रे सुरक्षितपणे जतन करून ठेवणे बंधनकारक आहे.

₹१०,००० पेक्षा जास्त खर्चासाठी काय नियम आहे?

महत्त्वाची टीप: कोणताही खर्च ₹१०,००० पेक्षा जास्त असल्यास, तो चेक किंवा बँक ट्रान्सफरने करणे अनिवार्य आहे. रोख रकमेने ₹१०,००० पेक्षा जास्त खर्च करता येत नाही.

सॉफ्टवेअरमध्ये कोणता डेटा प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे?

प्रत्येक दिवसाचा झालेला खर्च, खर्चाचा प्रकार (उदा. सभा, प्रचार साहित्य, वाहतूक), देयकाचा (Bill) तपशील, रक्कम आणि समर्थनासाठी आवश्यक असलेली कागदपत्रे (Bill/Voucher) यांची माहिती देणे आवश्यक आहे.

डेटा प्रविष्ट करताना कोणती खबरदारी घ्यावी?

प्रविष्ट केलेला प्रत्येक खर्च अचूक असल्याची खात्री करावी. खर्चाची रक्कम, तारीख आणि तो खर्च कशासाठी करण्यात आला याचा तपशील योग्यरित्या नमूद करणे आवश्यक आहे.

उमेदवाराच्या खर्चाची मर्यादा (Ceiling) किती आहे?

निवडणूक आयोगाने (ECI) वेळोवेळी निश्चित केलेल्या रकमेनुसार खर्चाची मर्यादा असते. ही मर्यादा लोकसभा, विधानसभा, स्थानिक स्वराज्य संस्था निवडणुकीसाठी तसेच राज्यानुसार बदलते. उमेदवारांनी ECI च्या सूचनांनुसार असलेली सध्याची मर्यादा तपासावी.

खर्चाची नोंद कोणत्या तारखेपासून सुरू करायची?

उमेदवाराने नामनिर्देशनपत्र (Nomination) भरल्याच्या दिवसापासून खर्चाची नोंद ठेवणे बंधनकारक आहे.

निवडणुकी दरम्यान कोणत्या बाबींवर केलेला खर्च निवडणूक आयोगाकडे सादर करावा लागतो?

निवडणुकीदरम्यान उमेदवारांनी केलेल्या प्रत्येक खर्चाचा तपशील निवडणूक आयोगाकडे (ECI - लोकसभा/विधानसभा किंवा SEC - स्थानिक स्वराज्य संस्था) सादर करणे बंधनकारक असते. हा खर्च अनेक मुख्य शीर्षकांखाली विभागलेला असतो.

पक्ष किंवा हितचिंतकांकडून मिळणाऱ्या मदतीची नोंद कशी करायची?

पक्षाकडून किंवा इतर कोणत्याही व्यक्तीकडून मिळालेले सर्व प्रकारचे आर्थिक साहाय्य किंवा वस्तू यांची नोंद प्राप्ती (फंड डिटेल्स) म्हणून सॉफ्टवेअरमध्ये करणे आवश्यक आहे.

हे सॉफ्टवेअर कोणते अहवाल (Reports) तयार करते?

हे सॉफ्टवेअर ECI द्वारे निर्धारित केलेल्या विहित नमुन्यांनुसार (Prescribed Formats) असलेले 'दैनंदिन खर्च रजिस्टर' (Day-to-Day Account Register) आणि 'अंतिम खर्च स्टेटमेंट' (Final Statement) तयार करण्यास मदत करते. तसेच, खर्चाच्या मर्यादेनुसार झालेल्या खर्चाचा मागोवा (Tracking) घेण्यास मदत करते.

उमेदवाराने दैनंदिन खर्च सादर न केल्यास त्यावर कुठली कार्यवाही होते?

निवडणुकीसाठी उभे असलेल्या उमेदवाराने आपला दैनंदिन खर्च योग्य वेळेत आणि योग्य रितीने सादर न केल्यास, निवडणूक आयोग (Election Commission of India - ECI) कडून अत्यंत कठोर कायदेशीर आणि प्रशासकीय कार्यवाही केली जाते. जनप्रतिनिधित्व कायदा, १९५१ (The Representation of the People Act, 1951) आणि निवडणूक आयोगाच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार ही कार्यवाही केली जाते.

आमच्याबद्दल | About Us

कंपनी माहिती | Company Details

कायदेशीर नाव: Shree IT Solutions, Nanded

स्थापना: आधुनिक तंत्रज्ञान सोल्यूशन प्रदान करण्यासाठी

विशेषज्ञता: निवडणूक व्यवस्थापन सॉफ्टवेअर, वेब अॅप्लिकेशन डेव्हलपमेंट

पत्ता: Shyam Nagar Road, Kailas Nagar, Nanded, Maharashtra, 431605, India

ईमेल: emsonline2025@gmail.com

आमचे ध्येय | Our Mission

मुख्य उद्दिष्ट: निवडणूक प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि जबाबदारी वाढवणे

तांत्रिक उत्कृष्टता: सर्वोत्तम सॉफ्टवेअर सोल्यूशन प्रदान करणे

ग्राहक सेवा: उमेदवारांना सहज आणि प्रभावी खर्च व्यवस्थापन सुविधा देणे

नावीन्यता: निरंतर तंत्रज्ञान सुधारणा आणि नवीन फीचर्स जोडणे

आमची टीम | Our Team

अनुभवी डेव्हलपर्स: 5+ वर्षांचा सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंट अनुभव

निवडणूक तज्ञ: ECI नियम आणि कायदे यांची सखोल माहिती

तांत्रिक सपोर्ट: 24/7 ग्राहक सेवा आणि तांत्रिक मदत

गुणवत्ता आश्वासन: कठोर चाचणी आणि गुणवत्ता नियंत्रण

संपर्क आणि सहाय्य | Contact & Support

तांत्रिक सहाय्य: सोमवार ते शनिवार, सकाळी 9:00 ते संध्याकाळी 6:00

ईमेल सपोर्ट: 24 तासांत उत्तर मिळेल

इन्स्टॉलेशन सहाय्य: रिमोट डेस्कटॉप द्वारे उपलब्ध

प्रशिक्षण: सॉफ्टवेअर वापरण्यासाठी मोफत प्रशिक्षण

निवडणूक खर्च व्यवस्थापन प्रणाली

मुख्य वैशिष्ट्ये | Key Features

दैनंदिन खर्च नोंद

खर्च मर्यादा मागोवा

अहवाल तयार करा

बिल व्यवस्थापन

उमेदवार व्यवस्थापन

द्विभाषिक समर्थन